Dagaaba Kuori
Kuori: Dagaaba maŋ yeli ka neɛ koŋ baŋ bale kūū, ka a lɛ wuli ka kūū la nensaala seɛ ane o eŋgane naŋ wɛle taa ka neɛ bare o endaa waaloŋ kyɛ leɛ de seɛ waaloŋ ma wuli ka o soba kpie la. Dagaaba taa la a teɛroŋ na ka neɛ wa kpi ka ka o soba seɛ maŋ gaa la dapare, o saakommine zie,(Mark.k.Ali(2017) yelle ka; Dagaaba sage ka a seɛ maŋ gaa la dapare o saakommine zie. Kyɛ Dagaaba ba sage ka neɛ maŋ kpi la weɛlɛ; haali ka neɛŋ pãã naŋ Kore te seŋ wolla kyɛ kpi kyɛ ba maŋ wuli ka yelfaa kaŋa la wane o kūū. A lɛ zuiŋ ka Dagaaba maŋ yeli ka ka kūū yoŋ toɔ noba a maŋ baare yikpoŋ biiri/noba.
kuori kommu
maaleŋNeɛ zaa baŋ ka a gaŋ a zaa te Dagapaaloŋ , ka neɛ kpi ba maŋ maale la o soba kuori kyɛ baŋ ūū o . A lɛ zuiŋ ba ma koŋ la o soba . Dagapaaloŋ a kotuo deme la maŋ kono a boɔlɛɛ a kpeemɛ ka a tuori de ba neɛ naŋ waana. A ba wuli ka ba popeɛle la kyɛ ba kommu na maŋ wuli ka ba eŋ a kpeemɛ sori ka o kyɛnɛ velaa gaa te ta o noba meŋ zie a dapare poɔ.
Bonso Ka Te Maŋ Maale Kuori
maaleŋ- Ka ka te beɛle o eŋ sori poɔ.
2. Ka kpeemɛ naŋ guuro te zuiŋ.
3. Ka te leɛ teɛre a kpeemɛ yɛlɛ.
4. Kuori maaloo e la te saakompare yeltuuri. Lɛ na vɛŋɛ ka te lesiri naŋ baara
5. Ka kopɔge leɛ nyɛ serɛ kuli.
6. La te wuli te nɔmmo ne gyeremɛ naŋ seŋ lɛ ko a kuu.
7. Ka ka kuu seɛ toɔ ta a daparedaaa.