Dagaaba bondirii
Dagaaba waa la koɔreba ba dakoroŋ zaa. A ŋaa zuiŋ,ba taa la bondiparɛɛ yaga ba na maŋ de a ba boŋkoɔre maale ne. Dagaaba bondirii mine, ane boma na ba na maŋ de maale ne a la ama: Saab Of, ba na baŋ de la kamaana, kyi,simie, bee bɛŋɛ kaŋa zaa ɛre a mɔŋ ne saabo. Bondirii e la bonzaa neɛ naŋ na baŋ di ka a ko o faŋa bee a tege.
Bɛlɛbɛlɛ:
maaleŋBɛŋɛ bee simie la ka ba maŋ ɛre a maale ne a.
Kpoglo:
maaleŋkamaakyeene,ne seŋkaa ane bɛŋkale a mine kaŋaŋ ka ba maŋ lantaa ɛre a gbulli ne a.
Bɛndɔgele:
maaleŋBɛŋ ne kamaakyeene zɔŋ naŋ ba ɛre be.
Parekpɔga:
maaleŋBɛnzɔŋ bee simizɔŋ.
Kaaraa:
maaleŋBɛnzɔŋ bee simizɔŋ.
Vooraa:
maaleŋNyie(waare) ne bɛnzɔŋ.
Morɔmorɔ:
maaleŋSiminyaare ne zeɛzɔŋ.
Perɛperɛ:
maaleŋkamaakyeene zɔŋ.
Sensɛɛ:
maaleŋBɛnzɔŋ.
Kaŋkali:
maaleŋkyizɔŋ.
Yɔgɔ:
maaleŋYɔgwɔmɔ , kamaakyeene zɔŋ naŋ ba ɛre be ane seŋkããbugri.
Kããgbaal:
maaleŋkyizɔŋ.
Baahũũhũũ
maaleŋ(zeŋgbil ŋmɛ baa): bɛnvaare ne kamaakyeene zɔŋ.
Bɛŋ Ne mui:
maaleŋBɛŋɛ dɔgele mui
Simie Ne mui:
maaleŋSimie dɔgele mui.
Waare
maaleŋKapala, wagama